Unieke stille plek middenin natuurgebied
Rust en ruimte
Volop fiets- en wandelroutes

Brinkdorp Den Ham

Den Ham is één van de mooiste brinkdorpen van het land.

Het oude dorpscentrum wordt gevormd door De Brink die vroeger werd omringd door boerderijen en waar het vee naartoe werd gedreven. Het is van oudsher al een plek van samenkomst. Een plek waar mensen elkaar ontmoeten. Daarnaast is het een herkenbare plek die veel mensen aanspreekt. Herkenbaar voor de eigen bevolking, herkenbaar voor bezoekers uit de regio en vooral aantrekkelijk voor toeristen. Grote trekpleister is de Brink met daaraan de Gotische toren uit de 15e eeuw. Gelet op de ligging van De Brink, de muziektent, het café, de fraaie bomen en de kerk heeft de Brink een rustgevende uitstraling die veel mensen inspireert tot rustpauzes, maar ook geschikt is voor het organiseren van activiteiten, evenementen en bijeenkomsten. De Brink is vooral een gezellig verblijfsgebied.

Overeenkomsten

Een brinkdorp of een esdorp is een van de dorpsvormen op de zandgronden in Nederland, over het algemeen ontstaan in de hoge middeleeuwen. Brinkdorpen hebben een aantal overeenkomsten.

De Brink

Oorspronkelijk lag zo’n brink aan de rand van het dorp (vergelijk het Engelse brim = “rand”) waar de koeien en schapen ‘s avonds en ‘s ochtends bijeenkwamen. Op die brink plantte men eiken of populieren om te gebruiken als bouwmaterialen. Door de groei van de dorpen kwam die brink later vaak in het centrum van het dorp te liggen. Bovendien vonden op de brink wel markten plaats, waardoor het een centrale functie kreeg. De aanwonenden of gelanders waren gezamenlijk eigenaar van de brink en van de es.

De Brink in Den Ham is een oud centraal punt gelegen tussen de verschillende buurtschappen. In het verleden was het ook dé plek waar neringdoenden zich vestigden. Samen met de kerk staat de Brink dan ook aan de wieg van het dorp. Vroeger was het slechts een weide. In de 19de eeuw liepen de kippen van de aanwonenden nog vrij rond over de Brink. De eerste school in Den Ham was in de 17de eeuw te vinden aan de Brink. Op dezelfde plek (thans Rabobank) verscheen later het gemeentehuis. Jaarmarkten en kermissen waren jaarlijks hoogtijdagen en vonden altijd op de Brink plaats maar later ook elders. Berucht was Den Ham in het begin van de 19de eeuw. Er waren wel 8 herbergen in het dorp, waarvan wel 6 op de Brink en naaste omgeving. Dat waren naast grote herbergen ook huistapperijen.

De Es

De es was de gemeenschappelijke akker. Vaak ligt deze wat hoger dan het dorp. Die hoge ligging is deels ontstaan door de wijze van bemesting van de essen, en deels doordat de locaties van zichzelf al hoger lagen. Op de Hammeres te vinden aan een zijweg van de Esweg vinden we aan de Holleweg een van de twee Joodse kerkhoven.  De oudste ligt aan de Mageler Es. Hier zijn geen grafstenen meer aanwezig. De begraafplaats werd gesticht in 1840. De begraafplaats wordt gemarkeerd door een steen met de tekst Joodse Begraafplaats, gevolgd door de letters TNTBH hetgeen staat voor Tijeh Nisjmato Tseroera Bitsoer Hachajim (zijn/ haar ziel gebundeld in de bundel [der zielen] des levens).

De Beek

In beekdalen werd over het algemeen het hooi geteeld om als wintervoer voor het vee te dienen. De Linderbeek bij het dorp Vroomshoop en mondt uit in de Beneden-Regge ter hoogte van het dorp Den Ham met uitzicht op de Lemelergberg. De totale lengte van de beek is 11500 meter. De functie van de beek is zorgdragen voor de waterafvoer van stedelijk gebied en recreatie. Daarnaast een plek voor een mooie wandeling met uitzicht op hooilanden en bergen.
Langs de Linderbeek liggen madelanden (weilanden, vergelijk het Engelse meadow) en Twentse hooilanden.Vaak betrof het graslanden die te vochtig waren om als weiland te gebruiken. Soms vond echter, later in het jaar, wel na beweiding met vee plaats.

In pleistocene streken lagen de hooilanden in de beekdalen. Deze hooilanden verschraalden doordat ze wel gemaaid werden maar niet bemest. Zo ontstonden voedselarme schraalgraslanden die zich kenmerkten door een bijzondere plantengroei.

Hooi was een gewild product, niet alleen voor bijvoedering van rundvee, maar ook voor de grote aantallen paarden die voor het transport over land en trekkracht in landbouw en industrie moesten zorgen.

Het veld (heide)

Op het veld werden de schapen van het dorp gehoed door de dorpsherder. de boerderijen staan bij elkaar in het dorp.

Geschiedenis

Den Ham wordt in 1333 voor het eerst genoemd (als parochie) in een leenakte van de heer van Egede. Het middelpunt van het oude esdorp is de sfeervolle brink, met daarnaast het oudste bouwwerk: de in gotische stijl gebouwde toren van de Hervormde kerk (gebouwd tussen ongeveer 1325 en 1425). Landbouw en veeteelt vormden tot diep in de 19e eeuw het hoofdmiddel van bestaan. Rond 1830 was het in Den Ham een dolle boel. Het dorp was straatarm en was als laatste halte op de handelsroute naar Duitsland berucht om het gespuis dat er rondzwierf. Er werd gebrast dat het een lieve lust was (er waren acht herbergen) en er werd volop gesmokkeld. Elk jaar vindt er in december in Den Ham een evenement plaats onder de naam “Historisch Schouwspel”. Op die dag wordt de geschiedenis van dorp en streek uitgebeeld door 200 “Hammenaren” in historische kostuums.

Camping de Vogelsangh Logo